Stowarzyszenie Uciechów - Moja Wieś

O wsi

Opublikowano 3 listopada 2011

Uciechów

Uciechów leży na południe od Ślęży, w północno-wschodniej części Kotliny Dzierżoniowskiej,  na wysokości około 250-270 m n.p.m.

Najstarsza znana nam nazwa wsi: Bertoldi villa wymieniona została w 1344 r. i pochodzi z okresu, kiedy Śląsk był pod panowaniem czeskim. Kolejną nazwę wsi: Barschdorf wymieniono w 1677 r., kiedy Śląskiem, jako częścią Czech, władali Habsburgowie. W okresie panowania pruskiego, a później niemieckiego, wymieniano nazwę: Bertholsdorf, od 1765 r. Po II wojnie światowej, kiedy Śląsk przyłączono do Polski, w 1945 r., wieś otrzymała nazwę: Bartków, a w 1947 r.: Uciechów.

Dzisiaj miejscowość liczy ponad 1000 mieszkańców.

Wieś powstała we wczesnym średniowieczu, prawdopodobnie około 1268 r., na terenie tzw. Przesieki. Z dokumentu z 1305 r. pochodzi kolejna wzmianka o wsi, która prawdopodobnie należała do cystersów z Henrykowa. W II poł. XIV w. była własnością rycerską.

W 1593 r. (wedle daty na portalu) wzniesiono dwór w stylu renesansowym, pierwotnie otoczony fosą i wałem ziemnym po północnej stronie obiektu. Od 1640 r. dwór stanowił własność rodziny von Bötsch, a pięć lat później rodziny von Almesloe. Nagrobki tej rodziny, fundatorów kościoła, zachowały się w kościele św. Bartłomieja w najstarszej części dawnej kaplicy. W 1749 r. majątek przeszedł na własność rodziny von Sandreczky. W II poł. XVIII w. dwór został przebudowany. W czasie gruntownej przebudowy w pocz. XX w. zatarto oryginalny charakter obiektu. W obecnej formie zbudowany na planie prostokąta trzytraktowy budynek jest bezstylowy, z zachowaną sienią na osi, schodami, niektórymi pomieszczeniami parteru i portalem wejściowym z datą 1593. Pomieszczenia wewnątrz mają układ amfiladowo–korytarzowy, zachowane szczątkowo renesansowe ościeża i zamurowane otwory kominków o analogicznej dekoracji.

W Uciechowie, w majątku dworskim na stokach góry Winnik (296 m n.p.m.), która przed wojną nazywała się Weinberg, do poł. XIX w. uprawiano winorośl, a okoliczna szlachta znana była z prowadzenia winnic.

Kościół pw. św. Bartłomieja w Uciechowie zbudowano w 1721 r., być może z wykorzystaniem fragmentów starego, wzmiankowanego w 1335 r. Otrzymał wystrój barokowy. Uciechowski kościół wzniesiony został na planie krzyża łacińskiego, z zamkniętą prezbiterium absydą i kwadratową, przechodzącą w ośmiobok, wieżą nad wejściem. Iglicowy dach wieży jest ośmioboczny, zwieńczony krzyżem na kuli. Kościół zdobi późnorenesansowy kamienny portal z XVI w., epitafium rycerskie w zakrystii oraz na zewnątrz, w połowie ściany korpusu, późnorenesansowy kamienny portal do zakrystii. Na chórze umieszczono organy świdnickiej firmy „Schlag und Söhne” z 1881 r. Kościół przebudowano na przełomie XIX i XX w. W 1971 r. jego wieżę pokryto blachą ocynkowaną, w 1974 wykonano remont elewacji i ogrodzenia. W murze cmentarnym zachował się krzyż pokutny.

W polu, po prawej stronie drogi z Uciechowa do Dzierżoniowa warto obejrzeć murowaną kaplicę morowego powietrza z 1700 r., ufundowaną przez barona Christopha von Almesloe.

Niedaleko kościoła znajdują się ruiny pomnika poświęconego mieszkańcom Uciechowa, poległym w I wojnie światowej.

Przysiółkami Uciechowa jest Kołaczów.